Prof. Dr. Saim Akзэl: Юeflik, bageti eline alэp sahneye зэkmakla olmuyor

Mecburen keman црrenmeye baюladэm. Hiз unutmuyorum babam da onlara "Ben Cumhuriyet hafэzэyэm, siz anlamazsэnэz, iюime karэюmayэn" diye cevap vermiю. Ьnь ve katэlэmcэlarэ Karadeniz dэюэna da yayэlэnca Nihat Bey'e "Bunun adэ Tekfen Filarmoni Orkestrasэ" olsun dedim. O da kabul etti. . HER ЗOCUK BЭR ENSTRЬMAN ЦРRENMELЭMьzik iyileюtirir sцzьne katэlэyor musunuz" Siz hangi mьzisyenleri ve mьzik tarzlarэnэ seviyorsunuz"Evet katэlэyorum зьnkь mьzik insanэn ruhunu okюayan ve zenginleюtiren bir юey. Kendi sahasэnda baюarэlэ olmuю herkesi takdir ederim. Зok юaюэrmэюtэm, meрer baюarэlэymэюэm kemanda ve piyanoda. Зьnkь herkesin gцrevidir ьlke sorunlarэyla ilgilenmek. Юeflik цyle "Црrendim bitti tamam ben юef oldum" diyebileceрiniz bir alan deрil. Эnюallah dьzelir. O zaman Borusan Oda Orkestrasэ olarak kurdum. 20 binden fazla kiюi цldь ve bunlarэn da bьyьk bir kэsmэ kadэnlar ve зocuklar. "Hani юarkэ"" diye sordum. Babam beni okula bэraktэ ve gitti. Kendimi юefliрe ve hocalэрa adamasaydэm bunun sonu kцtь olabilirdi. Buna цncьlьk etmekten kэvanз duyuyorum. Зьnkь o zaman kendilerini tatmin, dinleyicilerini de memnun ederler. Bakэn mьziрin зeюitleri olabilir. Kesin dцnью kararэ aldэm fakat o yэl bir de Hollanda'da 13 parзadan oluюan bir 'long play' plak зэkardэm. Dьюьnmeyi, felsefeyi ve edebiyatэ зok seviyorum. Dцndьkten sonra Tьrkiye'de oda ve цzel orkestralarэn olmadэрэnэ fark ettim. Зьnkь Hollanda'da зok iyi durumdaydэm. Babam bir gьn gazetede konservatuvar ilanэnэ gцrmью. Ekrem Zeki Ьn, keman црretmeniydi okulda. Elimden geldiрi kadar da icra etmeye зalэюэyorum. Biz de sanatзэlar olarak bundan зok etkileniyoruz ama elimizden bir юey gelmiyor. Radyo yeni зэkmэюtэ o zaman, biz de almэюtэk, юarkэlar dinleyip ezberliyordum. Orkestra юefliрi yaptэрэm iзin de bu bestecilerin eserlerini de sэk sэk yцnetiyorum. Babam kцyьn hafэzэydэ, ben hafэz oрluyum. Okul Эstanbul'daydэ. Evde yaюlэ bir anneanne vardэ, Ayюe Nine. Bunlarэ yaparken motivasyonunuz neydi"Yьksek okulu Almanya'da bitirdim. Юimdi de Эsrail-Filistin. Koskoca bir toplumun bцyle bir boюluрu nasэl olabilir diye dьюьndьm ve orkestralar kurmaya baюladэm. Beю yэlэn sonunda da Tekfen Filarmoni Orkestrasэ'nэ kurdum. Зьnkь dikkat ederseniz her юeyde mьzik vardэr. Ьniversitelerde de orkestralar kurdum. Bu plak o yэl Hollanda'da en зok satэlan plak oldu. Hatta orkestradan ayrэlma dilekзemi verdiрim zaman orkestranэn genel mьdьrь dilekзemi yэrttэ, "Юaka yapэyorsun" dedi. Babamэn beni bu okula gцndereceрini duyanlar babama "Yahu sen hafэzsэn, oрlunu nasэl юarkэcэ okuluna gцnderirsin"" demiюler. . Bu dцnemlerde oda orkestralarэyla da зok зalэюtэm ve bir hayli turneler yaptэk. Babamэn bu tutumu sayesinde konservatuvar sэnavэna gцtьrdьler beni. Эstanbul Belediye Konservatuvarэ yatэlэ kэsmэnэ kazandэm. Babama зok minnettarэm mekвnэ cennet olsun, onun sayesinde buralara geldim. Bana "Sen kemana" dediler. 5 yэl yцnettim ve 4 tane de tanэnmэю sanatзэlarэmэzэn solist olarak katэldэрэ CD зэkardэm. Ulusal ve evrensel зok sesli mьziрi seviyorum ve deрerli buluyorum. Dr. Okul da beni layэk gцrdь, tцren yapэlmэюtэ. Hafэz babasэnэn gazetede gцrdьрь konservatuvar okulu ilanэyla baюlayan mьzik yolculuрunda 65 yэlэ geride bэraktэ. Elinizdeki sorunun ardэndan yэllarca зaldэрэnэz kemanэ bэraktэnэz. Beni зok etkiledi. Geldiрi noktada yetiюtirdiрi yьzlerce sanat црrencisi, verdiрi yьzlerce konserin derin hazzэ ve bu alana sunduрu katkэlarэn tarifsiz gururunu yaюэyor. Kitap ve gazete okumayэ da. Bence her kьзьk зocuk mьzikle ilgilenmeli, en az bir enstrьman црrenmeli. Bu orkestrayэ 20 yэl yцnettim. MЬZЭK YAЮAMIN TA KENDЭSЭMьzik sizin iзin ne demek"Mьzik bana gцre yaюamэn ta kendisi. Almanya'da Bodensee Senfoni Orkestrasэ'nэ baюkemancэlэрэnэ yaptэm. Onlarla iftihar ediyorum. 19 Mayэs Genзlik Orkestrasэ'nэ, Niюantaюэ Ьniversitesi Orkestrasэ'nэ ve Mьlkiyeliler Birliрi Topluluрu'nu da yine ben kurdum. . Dьюьnьn 50 sene keman зalmэюsэnэz, kemanэ o kadar зok seviyorsunuz ama bir gьn зalamaz hale geliyorsunuz. Bunlarэ mьziksiz dьюьnebiliyor musunuz" Mьzik insanэn vazgeзemeyeceрi, doрasэnda olan ve tabiatta bulunan bir olay. Japonya'dan Avrupa'ya kadar birзok konserler verdik. Эntihara kadar gidebilirdim. Црrenmenin sonu yok, ayrэca bir senfoniyi yцnetirken duyulan haz da зok bambaюka bir юey. Biz de kendisiyle hocasэ olduрu Haliз Ьniversitesi'nde bir araya gelerek keyifli bir sцyleюi gerзekleюtirdik. Эki sene sonra bir iю insanэ okula bir keman hediye etti, "Bunu sizin takdir edeceрiniz bir црrenciye hediye olarak verin" diye. O rahatsэz oluyordu. Ben de tutturdum юarkэcэ olacaрэm diye. HER ЮEYЭ BIRAKIP YURDA DЦNMEYЭ TERCЭH ETTЭMBorusan ve Tekfen gibi orkestralarэ, birзok ьniversitede de зeюitli mьzik topluluklarэ kurdunuz. Bana gцsterip "Bak sana gцre юarkэcэ okulu varmэю" dedi. O an neler dьюьndьnьz"Kemanэ зalamaz hale geldiрimde tabii зok ьzьldьm, kahroldum. Kцln Devlet Yьksek Mьzik Okulu'nda eрitimimi tamamladэm. Ertesi gьn Vatan, TAN ve Cumhuriyet gazetelerinde resmimi basmэюlardэ. Bunlarsэz yapamam. . Bir gьn gelip ellerimizi kontrol ettiler. Savaюlar, зatэюmalar; insanlэрa hiз yakэюmэyor. Borusan bunlardan biridir. Эnsanlar bu yьzyэlda neden hвlв birbirlerini цldьrьyor anlamak gerзekten gьз. Bьtьn tьrlere saygэm var. Baюэmdan kaynar sular dцkьldь o an. Kэsa bir sьre цnce Nihat Bey'in цlьm yэldцnьmьnden цtьrь onun hatэrasэna verilen konsere davet edildim, seyirciler arasэndaydэm. Orada doрdum. Юefliрin de ayrэ gьзlьkleri var fakat bazэ kimseler bir enstrьmanэ hakkэyla solist olacak nitelikte beceremediрi iзin genelde юefliрe dцnьyor. Bu orkestra ile de birзok konser verdik, ьniversitenin kutlama tцrenlerinde зaldэk fakat araya pandemi girdi ve birзok юey aksadэ. Ben Barok, klasik ve romantik mьziрi severim. Mьziksiz bir yaюam dьюьnemiyorum. Bu alanda sanatзэ yetiюtiren bir eрitimci aynэ zamanda. Hatta sahneye de davet edip bir parзayэ yцnetmemi istediler ben de Nihavend Longa'yэ yцnettim. Ancak bageti alэp eline sahneye зэkmakla olmuyor юeflik. MAALESEF KEMANI BIRAKMAK ZORUNDA KALDIMOrkestra yцnetmek, mьzik yapmak, sahnede olmak size kendinizi nasэl hissettiriyor"Эcracэlэk baюka bir юey, юeflik baюka bir юey. Цnce baю kemancэ ve solist olarak yetiюtiriyor kendini, ardэndan da orkestra юefliрine yцneliyor. Bunun son bulmasэnэ istiyorum. Yetiюtirdiрim црrenciler bugьn dьnyanэn dцrt kэtasэnda. . Юeflik ve hocalэрa yцnelerek bu durumu yenmeyi baюardэm. Bu nedenle ne зalarlarsa зalsэnlar, hangi tьr mьzik yaparlarsa yapsэnlar; onda ileriye gitmeye ve baюarэlэ olmaya odaklanmalэlar. Enstrьman црrenmek зaba ister. Юцyle bir dцnьp baktэрэnэzda ne geзiyor aklэnэzdan"Yetiюtirdiрim црrenciler ve onlarla verdiрim konserler geliyor aklэma. Konservatuvardan 9 sene sonra mezun oldum. Kьзьkken sesim gьzeldi, юarkэ sцylerdim. Ьlkenin problemleri ve sorunlarэndan uzak kalmamayэ tercih ediyorum. Ben de зocukluk aklэyla bakkaldan en цnemli alacaрэmэ юeyi bilerek unutuyordum, sonra tekrar bakkala gцnderiliyordum ve yolda geri kalan юeyleri sцylьyordum. Bu orkestrada 23 ьlkeden sanatзэlar yer alэyordu. Эstanbul, Romanya ve Kiev'de Зaykovski Mьzik Akademisi'nde eрitimler aldэm. Tiyatroda, operada, sinemada. Bunlardan en цnemlisi Haliз Ьniversitesi'nde kurduрum oda orkestrasэdэr. SAVAЮLAR ЭNSANLIРA HЭЗ YAKIЮMIYORNasэlsэnэz, юu ara hayata ve gьndeme dair neler dьюьnьyorsunuz"Yaюamaya devam ediyorum ama dьnyanэn юu an iзinde bulunduрu durum elbette hoю deрil. . Onlara ulusal ve evrensel зok sesli mьziрi dinlemelerini, anlamaya ve црrenmeye зalэюmalarэnэ tavsiye ederim. Japonya'dan Eski Sovyetler Birliрi Cumhuriyetlerine, Avrupa'dan Amerika'ya kadar dьnyanэn dцrt bir yanэnda solist ve baю kemancэ olarak konserler vermiю, orkestralar yцnetmiю usta bir isim Prof. Ama o zaman Karadeniz Oda Orkestrasэ olarak kuruldu. Mutluluktan uзuyordum, Ahmet Ьstьn gibi biri olacaрэm diye dьюьnьyordum. "Ne юarkэsэ" diye sordu Ekrem Hoca, "Burada юarkэ falan yok. Mьzisyen olmasaydэm o bьyьk bestecileri nasэl tanэrdэm" Usta mьzisyenlerden sonra doрmuю olmayэ цnemli bir юans olarak gцrьyorum. Saim Akзэl. Ama mesafe kэsaydэ ve en sevdiрim юarkэlarэ sцyleyemeden eve dцnьyordum. Tьrkiye'ye dцnьюьmьn цnemli olaylarэndan bir tanesi de bu цzel orkestralarэ kurmuю olmam diye dьюьnьyorum. Hollanda'da da 5 sene Frysk Orkestrasэ'nэn baюkemancэlэрэnэ ьstlendim, Milano'da birinci kemancэlэk yaptэm. Verdiрim konserler dэюэnda yazэ yazmayэ da зok seviyorum. Burasэ klasik mьzik okulu" dedi. Bir usta olarak genз sanatзэlara neler sцylemek istersiniz"Mutlaka bir enstrьman зalmalэlar. Mьziрin diрer dallarэna negatif bir aзэdan bakmam. 1981 yэlэnda Hollanda'da baю kemancэ iken yurda dцnmeye karar verdim. Цrneрin bakkala giderken. . Tьrk bestecilerimizden de Adnan Saygun, Ulvi Cemal Erkin ve Cemal Reюit Rey benim iзin зok цnemliler. Siz bir mьzik aleti зalmayэ parayla satэn alamazsэnэz. Bu nedenle her aileye tavsiye ediyorum зocuklarэna bir enstrьman зalmayэ црretmelerini. Beni onun yanэna verdiler. BABAMA MЭNNETTARIMЗocukluрunuzda mьziрe olan ilginiz nasэldэ"Эlkokulu Biga'nэn Dimetoka kцyьnde okudum. Mьziрe ve hayatэna dair konuюtuk. Babama mektup yazdэm, gelin beni alэn, burasэ yanlэю okul diye. . Bu nedenle mьzisyen olduрuma юьkrediyorum. Цrneрin Зaykovski benim vazgeзemeyeceрim bir bestecidir. Bu ьzьntьmь hocalэрa kendimi vererek ve юeflik yaparak unutmaya зalэюtэm. Ne gelen oldu ne de giden. ЬLKE SORUNLARIYLA ЭLGЭLENMEK HERKESЭN GЦREVЭ65 yэlэ geride bэraktэnэz mьzikal yolculuрunuzda. Elbette зok bьyьk ьzьntь yaюadэm. Ben bunlardan olmadэm зьnkь baю kemancэ ve solist olarak bir hayli gцrevde bulundum, maalesef uzun seneler цnce sol elimde yaюadэрэm bir saрlэk sorunundan dolayэ kemanэ зalamaz hale geldim ve bэrakmak zorunda kaldэm. Fakat ben tekrar dilekзe verdim ve kesin olarak yurda dцndьm. . Bazэ yazэlarэm da gazetelerde yayэnlandэ. Ben de yollarda юarkэ sцylьyordum.

Prof. Dr. Saim Akзэl: Юeflik, bageti eline alэp sahneye зэkmakla olmuyor

Verdiрim konserler dэюэnda yazэ yazmayэ da зok seviyorum. MЬZЭK YAЮAMIN TA KENDЭSЭMьzik sizin iзin ne demek"Mьzik bana gцre yaюamэn ta kendisi. Юimdi de Эsrail-Filistin. Ben bunlardan olmadэm зьnkь baю kemancэ ve solist olarak bir hayli gцrevde bulundum, maalesef uzun seneler цnce sol elimde yaюadэрэm bir saрlэk sorunundan dolayэ kemanэ зalamaz hale geldim ve bэrakmak zorunda kaldэm. Okul Эstanbul'daydэ. Ancak bageti alэp eline sahneye зэkmakla olmuyor юeflik. Fakat ben tekrar dilekзe verdim ve kesin olarak yurda dцndьm. Bu orkestrada 23 ьlkeden sanatзэlar yer alэyordu. Ertesi gьn Vatan, TAN ve Cumhuriyet gazetelerinde resmimi basmэюlardэ. Mecburen keman црrenmeye baюladэm. Эstanbul Belediye Konservatuvarэ yatэlэ kэsmэnэ kazandэm. Beni зok etkiledi. Bunlarэ mьziksiz dьюьnebiliyor musunuz" Mьzik insanэn vazgeзemeyeceрi, doрasэnda olan ve tabiatta bulunan bir olay. Japonya'dan Eski Sovyetler Birliрi Cumhuriyetlerine, Avrupa'dan Amerika'ya kadar dьnyanэn dцrt bir yanэnda solist ve baю kemancэ olarak konserler vermiю, orkestralar yцnetmiю usta bir isim Prof. Siz bir mьzik aleti зalmayэ parayla satэn alamazsэnэz. Saim Akзэl. Ama mesafe kэsaydэ ve en sevdiрim юarkэlarэ sцyleyemeden eve dцnьyordum. Tьrk bestecilerimizden de Adnan Saygun, Ulvi Cemal Erkin ve Cemal Reюit Rey benim iзin зok цnemliler. Orada doрdum. Almanya'da Bodensee Senfoni Orkestrasэ'nэ baюkemancэlэрэnэ yaptэm. Hafэz babasэnэn gazetede gцrdьрь konservatuvar okulu ilanэyla baюlayan mьzik yolculuрunda 65 yэlэ geride bэraktэ. Ulusal ve evrensel зok sesli mьziрi seviyorum ve deрerli buluyorum. Bu ьzьntьmь hocalэрa kendimi vererek ve юeflik yaparak unutmaya зalэюtэm. Зьnkь herkesin gцrevidir ьlke sorunlarэyla ilgilenmek. O zaman Borusan Oda Orkestrasэ olarak kurdum. Юefliрin de ayrэ gьзlьkleri var fakat bazэ kimseler bir enstrьmanэ hakkэyla solist olacak nitelikte beceremediрi iзin genelde юefliрe dцnьyor. Bu nedenle ne зalarlarsa зalsэnlar, hangi tьr mьzik yaparlarsa yapsэnlar; onda ileriye gitmeye ve baюarэlэ olmaya odaklanmalэlar. Зok юaюэrmэюtэm, meрer baюarэlэymэюэm kemanda ve piyanoda. Ьlkenin problemleri ve sorunlarэndan uzak kalmamayэ tercih ediyorum. "Ne юarkэsэ" diye sordu Ekrem Hoca, "Burada юarkэ falan yok. . Japonya'dan Avrupa'ya kadar birзok konserler verdik. 20 binden fazla kiюi цldь ve bunlarэn da bьyьk bir kэsmэ kadэnlar ve зocuklar. Bu dцnemlerde oda orkestralarэyla da зok зalэюtэm ve bir hayli turneler yaptэk. . Зьnkь o zaman kendilerini tatmin, dinleyicilerini de memnun ederler. Bunlardan en цnemlisi Haliз Ьniversitesi'nde kurduрum oda orkestrasэdэr. Ben de tutturdum юarkэcэ olacaрэm diye. Savaюlar, зatэюmalar; insanlэрa hiз yakэюmэyor. Babam kцyьn hafэzэydэ, ben hafэz oрluyum. Bьtьn tьrlere saygэm var. Tiyatroda, operada, sinemada. Bana "Sen kemana" dediler. Bence her kьзьk зocuk mьzikle ilgilenmeli, en az bir enstrьman црrenmeli. Dr. Onlarla iftihar ediyorum. Зьnkь Hollanda'da зok iyi durumdaydэm. Bir gьn gelip ellerimizi kontrol ettiler. Kendimi юefliрe ve hocalэрa adamasaydэm bunun sonu kцtь olabilirdi. BABAMA MЭNNETTARIMЗocukluрunuzda mьziрe olan ilginiz nasэldэ"Эlkokulu Biga'nэn Dimetoka kцyьnde okudum. Babamэn bu tutumu sayesinde konservatuvar sэnavэna gцtьrdьler beni. O an neler dьюьndьnьz"Kemanэ зalamaz hale geldiрimde tabii зok ьzьldьm, kahroldum. HER ЮEYЭ BIRAKIP YURDA DЦNMEYЭ TERCЭH ETTЭMBorusan ve Tekfen gibi orkestralarэ, birзok ьniversitede de зeюitli mьzik topluluklarэ kurdunuz. Црrenmenin sonu yok, ayrэca bir senfoniyi yцnetirken duyulan haz da зok bambaюka bir юey. Ama o zaman Karadeniz Oda Orkestrasэ olarak kuruldu. MAALESEF KEMANI BIRAKMAK ZORUNDA KALDIMOrkestra yцnetmek, mьzik yapmak, sahnede olmak size kendinizi nasэl hissettiriyor"Эcracэlэk baюka bir юey, юeflik baюka bir юey. Hatta orkestradan ayrэlma dilekзemi verdiрim zaman orkestranэn genel mьdьrь dilekзemi yэrttэ, "Юaka yapэyorsun" dedi. Bu nedenle her aileye tavsiye ediyorum зocuklarэna bir enstrьman зalmayэ црretmelerini. . Ьnь ve katэlэmcэlarэ Karadeniz dэюэna da yayэlэnca Nihat Bey'e "Bunun adэ Tekfen Filarmoni Orkestrasэ" olsun dedim. Babamэn beni bu okula gцndereceрini duyanlar babama "Yahu sen hafэzsэn, oрlunu nasэl юarkэcэ okuluna gцnderirsin"" demiюler. Burasэ klasik mьzik okulu" dedi. Kэsa bir sьre цnce Nihat Bey'in цlьm yэldцnьmьnden цtьrь onun hatэrasэna verilen konsere davet edildim, seyirciler arasэndaydэm. Beni onun yanэna verdiler. Evde yaюlэ bir anneanne vardэ, Ayюe Nine. Bu orkestra ile de birзok konser verdik, ьniversitenin kutlama tцrenlerinde зaldэk fakat araya pandemi girdi ve birзok юey aksadэ. . Bakэn mьziрin зeюitleri olabilir. Эntihara kadar gidebilirdim. Babam bir gьn gazetede konservatuvar ilanэnэ gцrmью. Ben de yollarda юarkэ sцylьyordum. Ben Barok, klasik ve romantik mьziрi severim. Bunlarsэz yapamam. Borusan bunlardan biridir. Elinizdeki sorunun ardэndan yэllarca зaldэрэnэz kemanэ bэraktэnэz. Baюэmdan kaynar sular dцkьldь o an. Bu orkestrayэ 20 yэl yцnettim. Dцndьkten sonra Tьrkiye'de oda ve цzel orkestralarэn olmadэрэnэ fark ettim. Юeflik ve hocalэрa yцnelerek bu durumu yenmeyi baюardэm. O da kabul etti. Biz de sanatзэlar olarak bundan зok etkileniyoruz ama elimizden bir юey gelmiyor. Цrneрin Зaykovski benim vazgeзemeyeceрim bir bestecidir. Bana gцsterip "Bak sana gцre юarkэcэ okulu varmэю" dedi. Dьюьnьn 50 sene keman зalmэюsэnэz, kemanэ o kadar зok seviyorsunuz ama bir gьn зalamaz hale geliyorsunuz. 1981 yэlэnda Hollanda'da baю kemancэ iken yurda dцnmeye karar verdim. Юeflik цyle "Црrendim bitti tamam ben юef oldum" diyebileceрiniz bir alan deрil. Biz de kendisiyle hocasэ olduрu Haliз Ьniversitesi'nde bir araya gelerek keyifli bir sцyleюi gerзekleюtirdik. . Elbette зok bьyьk ьzьntь yaюadэm. Mutluluktan uзuyordum, Ahmet Ьstьn gibi biri olacaрэm diye dьюьnьyordum. Geldiрi noktada yetiюtirdiрi yьzlerce sanat црrencisi, verdiрi yьzlerce konserin derin hazzэ ve bu alana sunduрu katkэlarэn tarifsiz gururunu yaюэyor. Эstanbul, Romanya ve Kiev'de Зaykovski Mьzik Akademisi'nde eрitimler aldэm. Эnюallah dьzelir. "Hani юarkэ"" diye sordum. Bazэ yazэlarэm da gazetelerde yayэnlandэ. Koskoca bir toplumun bцyle bir boюluрu nasэl olabilir diye dьюьndьm ve orkestralar kurmaya baюladэm. SAVAЮLAR ЭNSANLIРA HЭЗ YAKIЮMIYORNasэlsэnэz, юu ara hayata ve gьndeme dair neler dьюьnьyorsunuz"Yaюamaya devam ediyorum ama dьnyanэn юu an iзinde bulunduрu durum elbette hoю deрil. Beю yэlэn sonunda da Tekfen Filarmoni Orkestrasэ'nэ kurdum. Mьzisyen olmasaydэm o bьyьk bestecileri nasэl tanэrdэm" Usta mьzisyenlerden sonra doрmuю olmayэ цnemli bir юans olarak gцrьyorum. Юцyle bir dцnьp baktэрэnэzda ne geзiyor aklэnэzdan"Yetiюtirdiрim црrenciler ve onlarla verdiрim konserler geliyor aklэma. Babama зok minnettarэm mekвnэ cennet olsun, onun sayesinde buralara geldim. Yetiюtirdiрim црrenciler bugьn dьnyanэn dцrt kэtasэnda. HER ЗOCUK BЭR ENSTRЬMAN ЦРRENMELЭMьzik iyileюtirir sцzьne katэlэyor musunuz" Siz hangi mьzisyenleri ve mьzik tarzlarэnэ seviyorsunuz"Evet katэlэyorum зьnkь mьzik insanэn ruhunu okюayan ve zenginleюtiren bir юey. . Onlara ulusal ve evrensel зok sesli mьziрi dinlemelerini, anlamaya ve црrenmeye зalэюmalarэnэ tavsiye ederim. 5 yэl yцnettim ve 4 tane de tanэnmэю sanatзэlarэmэzэn solist olarak katэldэрэ CD зэkardэm. Orkestra юefliрi yaptэрэm iзin de bu bestecilerin eserlerini de sэk sэk yцnetiyorum. Elimden geldiрi kadar da icra etmeye зalэюэyorum. Hatta sahneye de davet edip bir parзayэ yцnetmemi istediler ben de Nihavend Longa'yэ yцnettim. Mьziрin diрer dallarэna negatif bir aзэdan bakmam. 19 Mayэs Genзlik Orkestrasэ'nэ, Niюantaюэ Ьniversitesi Orkestrasэ'nэ ve Mьlkiyeliler Birliрi Topluluрu'nu da yine ben kurdum. Buna цncьlьk etmekten kэvanз duyuyorum. . Цnce baю kemancэ ve solist olarak yetiюtiriyor kendini, ardэndan da orkestra юefliрine yцneliyor. . Mьziksiz bir yaюam dьюьnemiyorum. Kendi sahasэnda baюarэlэ olmuю herkesi takdir ederim. Bu plak o yэl Hollanda'da en зok satэlan plak oldu. Ben de зocukluk aklэyla bakkaldan en цnemli alacaрэmэ юeyi bilerek unutuyordum, sonra tekrar bakkala gцnderiliyordum ve yolda geri kalan юeyleri sцylьyordum. Эki sene sonra bir iю insanэ okula bir keman hediye etti, "Bunu sizin takdir edeceрiniz bir црrenciye hediye olarak verin" diye. Эnsanlar bu yьzyэlda neden hвlв birbirlerini цldьrьyor anlamak gerзekten gьз. Dьюьnmeyi, felsefeyi ve edebiyatэ зok seviyorum. Tьrkiye'ye dцnьюьmьn цnemli olaylarэndan bir tanesi de bu цzel orkestralarэ kurmuю olmam diye dьюьnьyorum. Radyo yeni зэkmэюtэ o zaman, biz de almэюtэk, юarkэlar dinleyip ezberliyordum. Okul da beni layэk gцrdь, tцren yapэlmэюtэ. Kцln Devlet Yьksek Mьzik Okulu'nda eрitimimi tamamladэm. Babama mektup yazdэm, gelin beni alэn, burasэ yanlэю okul diye. Ekrem Zeki Ьn, keman црretmeniydi okulda. Ne gelen oldu ne de giden. Hiз unutmuyorum babam da onlara "Ben Cumhuriyet hafэzэyэm, siz anlamazsэnэz, iюime karэюmayэn" diye cevap vermiю. Bunun son bulmasэnэ istiyorum. Konservatuvardan 9 sene sonra mezun oldum. Bu alanda sanatзэ yetiюtiren bir eрitimci aynэ zamanda. Bu nedenle mьzisyen olduрuma юьkrediyorum. O rahatsэz oluyordu. Babam beni okula bэraktэ ve gitti. Bir usta olarak genз sanatзэlara neler sцylemek istersiniz"Mutlaka bir enstrьman зalmalэlar. . Kesin dцnью kararэ aldэm fakat o yэl bir de Hollanda'da 13 parзadan oluюan bir 'long play' plak зэkardэm. ЬLKE SORUNLARIYLA ЭLGЭLENMEK HERKESЭN GЦREVЭ65 yэlэ geride bэraktэnэz mьzikal yolculuрunuzda. Ьniversitelerde de orkestralar kurdum. Цrneрin bakkala giderken. Mьziрe ve hayatэna dair konuюtuk. Зьnkь dikkat ederseniz her юeyde mьzik vardэr. Hollanda'da da 5 sene Frysk Orkestrasэ'nэn baюkemancэlэрэnэ ьstlendim, Milano'da birinci kemancэlэk yaptэm. Kьзьkken sesim gьzeldi, юarkэ sцylerdim. Kitap ve gazete okumayэ da. Bunlarэ yaparken motivasyonunuz neydi"Yьksek okulu Almanya'da bitirdim. Enstrьman црrenmek зaba ister.